کاوش موضوع زندیه

زندیان یا زندیه (۱۱۲۹–۱۱۷۴ ه‍.ش) دودمان ایرانی حاکم بر ایران بود، که پس از فروپاشی افشاری‌ها و تا برآمدن قاجارها به درازای ۴۵ سال در سرزمین ایران به جز بلوچستان و خراسان حکومت کردند. این دودمان به سردمداری کریم‌خان زند در سال ۱۱۶۳ هجری قمری در ایران به قدرت رسید. او در آغاز یکی از فرماندهان سپاه نادرشاه افشار بود که پس از مرگ نادر با همراهانش بازگشت. او پادشاهی ظاهری را به شاه اسماعیل سوم سپرد و برای خود عنوان وکیل‌الرعایا را برگزید. وی که به‌طور موقت، شهر ملایر را پایتخت خود نمود، توانست بر تمام ایران مسلط شود و سپس شهر شیراز را پایتخت خود گردانید. ارگ کریم‌خان، بازار وکیل، حمام وکیل و مسجد وکیل در شهر شیراز از جمله بناهایی هستند که از دوران حکومت وی به یادگار مانده است. کریم‌خان زند توانست پس از فروپاشی حکومت نادرشاه در قرن هجدهم، در ابتدا بر جنوب و مرکز ایران حکومت کرد. بعدها قلمروی حکمرانی اش را به سرعت گسترش داده و بخش اعظمی از سایر نقاط ایران معاصر به جز بلوچستانو خراسان را به دست آورد. سرزمین‌های امروزی ارمنستان، آذربایجان و گرجستان تحت کنترل خانات‌هایی بودند که به‌طور رسمی بخشی از قلمروی زندیان محسوب می‌شدند اما به‌طور بالفعل خودمختار بودند. همچنین برادر وی، صادق‌خان زند نیز موفق شد در سال ۱۱۸۹ ق. بصره را از امپراتوری عثمانی جدا کرده و به ایران پیوست نماید و از این طریق نفوذ ایران را بر سراسر اروندرود مسلم گرداند. جزیره بحرین نیز در اختیار شیخ‌نشین خودمختار آل مذکور بوشهر بود که از طرف زندیان بر آنجا حکمرانی می‌کرد.... بیشتر در ویکی پدیا